Onlangs keek ik naar een uitzending van Nova, die ging over de bevolkingsontwikkeling van Nederland. Op dit moment zijn er 3 gebieden die krimpen: Zeeuws-Vlaanderen, Oost-Groningen en Limburg. De tafelgasten spraken over de gevolgen daarvan. Huizen moeten gesloopt worden, voorzieningen herplaatst, enzovoorts. Ook scholen kwamen ter sprake. In Limburg wordt de komende tijd een flink aantal scholen gesloten. Uiteraard werd dit alles gelardeerd met oproepen aan de overheid om de krimpende gebieden financieel bij te staan.
Vervolgens kwamen de toekomstverwachtingen ter tafel. Grote delen van Nederland zullen binnen afzienbare tijd te maken krijgen met krimp. De as Amsterdam/Utrecht/Eindhoven zal flink groeien, de rest zal krimpen: de kop van Noord-Holland, het noorden (behalve de regio Groningen-Assen), het oosten, Limburg, West-Brabant en Zeeland.
Aannemende dat dit toekomstscenario klopt, zal dat grote consequenties hebben voor het onderwijs in Leeuwarden, de stad waar ik werk. Leeuwarden heeft nu drie hogescholen, die elkaar af en toe flink in de weg zitten. De NHL is een algemene HBO die vooral studenten uit de regio trekt. Het Van Hall verzorgt agrarisch onderwijs, en lijkt ook regionaal gericht te zijn. Stenden hogeschool is een meer gespecialiseerde hbo. De focus ligt op toerisme, hotels (maar er zijn ook wat 'gewone' opleidingen). Stenden vist meer studenten in de nationale vijver.
Als het noorden gaat krimpen dan zullen de hogescholen gedwongen worden te doen wat ze tot nu toe hebben proberen te vermijden: samenwerken. Of misschien zelfs fuseren... Zou ik er rouwig om zijn? Nee, niet echt. Ik vind het een beetje gek om drie hogescholen te hebben in zo'n klein stadje. En nog gekker om elkaar te beconcurreren. Nu is het Van Hall al gefuseerd met Larenstein en daarna ook nog met Wageningen, dus die zal wel buiten beeld geraken, maar de NHL en Stenden zouden naar elkaar toe moeten groeien...
Dat wil niet zeggen dat ik denk dat fuseren makkelijk zal zijn. Ik ken deze hogescholen een beetje van binnen en merk dat de bedrijfsculturen zeer veel van elkaar verschillen. NHL is een beetje anarchistisch, misschien zelfs chaotisch, maar heeft wel goede enthousiaste docenten die centraal staan in het onderwijs; Stenden is een goed geöliede machine, wordt centralistisch gestuurd en heeft veel aandacht voor kwaliteit. Als die samengevoegd zouden worden, zou dat een flinke clash geven! Toch denk ik dat het onvermijdelijk is.
Wie weet, brengen de huidige ontwikkelingen - de kredietcrisis, de NHL in financiële nood- dit scenario sneller dichtbij dan we nu denken.
