Ik zag onlangs de veelgeroemde documentaire over de Hema. In die documentaire kun je zien hoe de Hema zich probeert aan te passen aan de veranderende tijd. Zo moet de Hema ook overgaan op fast fashion, wat betekent dat de kledingcollectie niet meer als voorheen twee keer per jaar vernieuwd wordt, maar doorlopend. Collecties worden niet meer als voorheen ontworpen aan de hand van de grote modeshows, maar ook door op straat te kijken naar nieuwe trends en die razendsnel te verwerken in nieuwe collecties. De Hema moest pijnlijke keuzes maken; een langlopende handelsrelatie met een Chinees bedrijf werd stopgezet en de productie werd verplaatst naar Turkije (wat op zichzelf al wijst op een andere interessante trend ).
Een andere verandering die Hema moest ondergaan was de expansie. Ook de Hema is opgekocht door een hedgefonds, die eist dat er meer winst wordt gemaakt. Eerst de Nederlandse markt, maar als die verzadigd raakt, wordt er in hoog tempo geëxpandeerd naar het buitenland. De collectie wordt daar weliswaar aangepast, maar de typische Hema-sfeer is beslist aanwezig. Je houdt je hart wel vast, als je ziet dat de Hema-directie alleen Engels spreekt, en dan niet eens zo goed Engels. In Frankrijk....
Wat me bijzonder opviel was de gelijkwaardige sfeer in het bedrijf en de betrokkenheid van iedereen die er werkt. Van hoog tot laag, iedereen werkt aan hetzelfde doel, en zo te zien op efficiënte wijze. Je zag de staf op bezoek bij Hema-vestigingen, pratend met iedereen. Eén keer per jaar werd het best presterende Hema-filiaal in het zonnetje gezet en dat wordt op ludiek wijze gevierd: het personeel van het hoofdkantoor neemt één dag de winkel over. Uiteraard nam de directeur die gelegenheid te baat om met zijn personeel te praten over de Hema en klanten te polsen over hun mening over de Hema.
In de documentaire zie je dat de directeur (CEO, zo u wilt) overlegt met zijn directe personeel, maar ook met de verkoopster op de werkvloer. Hij wil van haar horen wat de beste prijs zou zijn om een partij restanten te verkopen, en luistert aandachtig naar haar. Terwijl hij door de winkel loopt, legt hij producten in de schappen recht, hangt de prijskaartjes terug op hun plaats en raapt iets van de grond.
En ik moet zeggen... ik werd er wat afgunstig van. Stel je voor dat wij in het (hoger) onderwijs zulke directeuren hadden? Bazen die een keer een kijkje komen nemen, een keer een praatje maakt met een willekeurige student of docent en hen vraagt wat ze ergens van vinden? Zou het hoger onderwijs er niet beter uitzien? Ik denk het wel, sterker nog, ik weet dat het uitmaakt. Avans hogeschool had tot voor kort zo'n directeur. "Congressen? Naar het buitenland? Dat laat ik graag aan anderen over", zei hij op een congres van de HBO-raad dat ging over Risico's in het Hoger Onderwijs (mei 2011). Hij zat liever 's morgens in de bus naar zijn werk en praatte dan met studenten. En greep in, als hij hoorde dat iets niet goed ging.... Is het een wonder dat Avans op nummer een staat in de hbo-ranking?
Maar een betrokken directeur zie je zo weinig in het hbo, dat je begon te denken dat een dergelijke werkwijze niet mogelijk is..... Maar Hema en Avans bewijzen dat het wel kan.
Zie ook: Het onderwijs van Morgen, volgens Jeroen Smit.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten