Het Hoger Onderwijs gaat selecteren aan de poort

Het hoger onderwijs gaat selecteren aan de poort. Opvallend is dat juist de populaire studies vooraan staan om mee te doen: business en rechten. Ze willen niet zozeer minder studenten, maar een ander soort studenten.

Zie: Aantal bacheloropleiding dat wil selecteren is verdubbeld.

Ik denk dat het een prima maatregel is. Juist bij de populaire opleidingen zie je een groot aantal studenten dat uitvalt. Sommigen hebben de zwaarte van de studie onderschat, anderen willen graag manager worden, maar hebben niet zoveel zin in theorievakken. Maar om te kunnen slagen moet je veel met de neus in de boeken zitten en hard werken. Sommigen valt dat tegen! Een uitval van 50% of hoger is bij bussinessopleidingen niet uitzonderlijk.

Selectie is nodig, omdat een schooldiploma alleen geen inzicht geeft in motieven om aan een studie te beginnen. Bovendien komen er in het HO studenten met verschillende diploma's, die niet allemaal evenveel inzicht geven in het kennen en kunnen van de student. Van een havo'er weet je zo'n beetje wat ze kunnen. (Ze kunnen bijvoorbeeld redelijk Engels spreken, maar ze kunnen geen Nederlandse samengestelde zinnen op papier krijgen). Van een mbo'er is dat al een stuk lastiger te bepalen, gezien de grote verschillen tussen opleidingen en ook verschillen in kwaliteit van MBO's. En wat dacht je van een middelbareschoolopleiding in Zimbabwe, afgesloten op nivo A? Of een bacheloropleiding Business in China?

De eeuwige vraag blijft hoe je de studenten dan kunt selecteren. Motivatiebrieven? Cijfers misschien? Hobbies en achtergrond? Een assessment , een portfolio? Nederlandse universiteiten geven aan hierop te gaan selecteren. Maar misschien moeten we over de grenzen gaan kijken, naar instellingen van hoger onderwijs die al ervaring hebben met selectie aan de poort. Mijn zoon doorliep onlangs een selectieprocedure voor een studie in Oxford. Die omvatte onder andere een motivatiebrief, een aanbeveling, een schriftelijke toets op het consultaat, en een gesprek in Oxford zelf. Dat is nogal wat!

Nu hebben veel instellingen voor hoger onderwijs wel al ervaring met selectie. De buitenlandse studenten die van buiten de EU komen, worden namelijk nu al geselecteerd. De ervaringen tot nu toe wijzen er op dat motivatiebrieven in ieder geval weinig inzicht geven. Met de studenten zal in ieder geval een persoonlijk gesprek gevoerd moeten worden.

Wat je met deze maatregel niet tegengaat, is het probleem van de gekochte diploma's. Een van mijn Pakistaanse studenten vertelde mij eens trouwhartig dat hij geen Pakistanen kende die niet zonder valse diploma's hier een studieplek hadden weten te verwerven. Een Bulgaarse student vertrouwde mij even trouwhartig toe dat in zijn land 'alles te koop' was, ook diploma's.

Onlangs was er op de Nederlandse televisie een hartverscheurende documentaire over nepscholen in China, die arme boeren veel geld aftroggelden om hun kinderen een bussinessopleding te bieden, met gegarandeerd Bachelordiploma. Het bleken fakeopleidingen te zijn: de docenten gaven les door Wikipedia op te lepelen.

Degene die de studenten werfde schaamde zich zo, dat hij iedere keer snel uit de steden vertrok, waar hij geworven had. Je zag een jongen die aan zo'n opleiding was afgestudeerd jammerlijk falen in zijn met veel moeite bemachtigde baan, omdat hij een aantal basisvaardigheden niet bezat. Hij moest excelsheets invullen en dat kon hij niet. De ouders zaten diep in de schulden, maar deze jongen slaagde er niet meer in een baan te vinden.

Nu is de trieste realiteit dat wij ook buitenlandse studenten in onze klassen hebben die niet de kennis en vaardigheden hebben die we op grond van hun vooropleiding van hen kunnen verwachten. Let op, ik zeg NIET dat veel van onze buitenlandse studenten binnen zijn gekomen met valse diploma's.

Ik maak me ernstig zorgen om de hoge uitval onder bepaalde groepen studenten. Dat heeft een grote impact, ten eerste op henzelf. Maar ook op docenten en medestudenten. En tegenwoordig blijven zelfs de schoolbesturen niet ongedeerd, die immers prestatieafspraken hebben gemaakt en straks afgerekend gaan worden?

Wellicht hebben we daar de mogelijkheid tot selectie aan te danken. Dank zij de prestatieafspraken, gaan nu de instellingsbesturen zelf de pijn voelen van de soms moeilijke situatie op de werkvloer. En zie, er gebeurt wat!